จากกรณีแคนาดาประกาศขึ้นภาษีนำเข้า ร้อยละ 100 กับรถยนต์ไฟฟ้าจากจีน ส่งผลให้มีการตอบโต้จากรัฐบาลจีนในการประกาศไต่สวนเร่งด่วนการทุ่มตลาดสินค้าคาโนล่าที่ส่งออกจากแคนาดาในช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมา โดยในปี 2566 คาโนล่าเป็นสินค้าส่งออกอันดับ 1 ของแคนาดาที่ส่งออกไปจีน มีมูลค่า 2.84 พันล้านเหรียญสหรัฐ ขยายตัวร้อยละ 72.28 หรือคิดเป็นสัดส่วนสูงถึงร้อยละ 12.58 ของมูลค่าส่งออกทั้งหมดไปจีน ซึ่งปี 2566 นับว่าเป็นว่าเป็นปีทองของอุตสาหกรรมคาโนล่าที่ส่งออกไปจีนที่มีการขยายตัวอย่างมีนัยสำคัญ
จีนอ้างว่าแคนาดามีการทุ่มตลาดคาโนล่าและขายตัดราคาผู้ผลิตในประเทศส่งผลกระทบกับเกษตรกรจีน อย่างไรก็ตาม ข่าวมาตรการตอบโต้การค้าจากจีนล่าสุดก็ได้เริ่มสร้างความความกังวลให้เกษตรกรในแคนาดา เพราะขณะนี้เป็นฤดูกาลเก็บเกี่ยว โดยปัจจุบันแคนาดามีเกษตรกรผู้ผลิตคาโนล่ากว่า 40,000 รายทั่วประเทศ
ในอดีตเมื่อปี 2562 แคนาดาเคยมีปัญหากับจีนในเรื่องการส่งออกคาโนล่า จากกรณีที่แคนาดาควบคุมตัวผู้บริหารระดับสูงบริษัท Huawei ที่ถูกกล่าวหาว่าละเมิดมาตรการคว่ำบาตรห้ามทำการค้ากับอิหร่านของสหรัฐฯ และอยู่ระหว่างกระบวนการส่งตัวผู้ร้ายข้ามแดนไปยังสหรัฐอเมริกา ตอนนั้นจีนประกาศห้ามการนำเข้าคาโนล่าจากแคนาดาเพื่อโต้ตอบแคนาดา ส่งผลให้แคนาดาต้องสูญเสียโอกาสการส่งออกคาโนล่าไปจีนในช่วงระหว่างมีนาคม 2562 – สิงหาคม 2563 (17 เดือน) โดยมีการประเมินมูลค่าความเสียหายสูงถึง 1.54-2.35 พันล้านเหรียญสหรัฐ (5.23-7.99 หมื่นล้านบาท) ซึ่งจีนเป็นตลาดส่งออกคาโนล่าอันดับ 1 ของแคนาดา โดยในปี 2566 มีสัดส่วนตลาดสูงถึงร้อยละ 63.74 รองลงมาได้แก่ญี่ปุ่น ร้อยละ 14.41 เม็กซิโก ร้อยละ 12.46
อุตสาหกรรมคาโนล่าในแคนาดามีการขยายตัวอย่างต่อเนื่องในช่วงหลายปีที่ผ่านมาเนื่องจาก เหตุผลความขัดแย้งในเชิงภูมิรัฐศาสตร์ (Geopolitics) ผลกระทบของระบบห่วงโซ่การผลิต ทำให้ผู้ผลิตคาโนล่ารายใหญ่ของโลก อาทิ ยูเครน (ผู้ผลิตใหญ่อันดับ 3 ของโลก) ต้องเผชิญกับผลกระทบของสงครามทั้งในด้านการผลิตและส่งออก ทำให้ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา เกษตรกรแคนาดาได้รับอานิสงส์ด้านอุปสงค์ที่เพิ่มขึ้น ส่งผลให้เพิ่มกำลังการผลิตและส่งออก แต่ผลกระทบล่าสุดจากจีนดังกล่าว ได้ทำให้เกษตรกรต้องมาทบทวนการวางแผนการผลิตสำหรับปีหน้า 2568 เนื่องจากกังวลว่าอาจเกิดปัญหาสินค้าล้นตลาด หากจีนจะขึ้นภาษีนำเข้าคาโนล่าจากแคนาดา หรือมีการห้ามนำเข้าเหมือนในอดีต
กลุ่มเกษตรกรผู้ผลิตคาโนล่าในแคนาดาออกมาเคลื่อนไหวโต้แย้งหักล้างเหตุผลที่จีนพยายามกล่าวหาว่าแคนาดาทุ่มตลาดจีน ถึงแม้ว่าในข้อเท็จจริง มูลค่าส่งออกคาโนล่าไปจีนพุ่งสูงขึ้นร้อยละ 72 ในปี 2566 ซึ่งตัวเลขที่สูงและอาจทำให้คนส่วนใหญ่เข้าใจผิด ว่าเป็นการทุ่มตลาด แต่ความเป็นจริงรัฐบาลจีนเพิ่งยกเลิกข้อจำกัดการนำเข้าคาโนล่ากับ 2 ผู้ส่งออกคาโนล่ารายใหญ่ในปี 2565 (แม้ว่าจีนได้ยกเลิกห้ามนำเข้าตั้งแต่สิงหาคม 2563 แต่ยังมีข้อระงับบางประการกับผู้ส่งออกรายใหญ่ของแคนาดาที่ทำให้การส่งออกยังไม่สามารถกลับมาสู่สภาพปกติได้) และปี 2564 แคนาดาประสบกับปัญหาภัยแล้งที่ทำให้ผลผลิตตกต่ำ หากมีการเปรียบเทียบตัวเลขปริมาณส่งออกในช่วงปกติกับจีนก่อนที่มีปัญหาการห้ามนำเข้าจากจีน ปริมาณส่งออกถือว่าไม่ได้มีการเพิ่มอย่างมีนัยสำคัญ
ความเห็นของ สคต.
ประเด็นการตอบโต้การขึ้นภาษีรถ EV ที่นำเข้าจากจีน และการไต่สวนการทุ่มตลาดสินค้าคาโนล่าที่ส่งออกจากแคนาดา เป็นสัญญาณข้อขัดแย้งใหม่ระหว่างจีนกับแคนาดา หากจีนใช้มาตรการตอบโต้การทุ่มตลาดโดยการขึ้นภาษีกับคาโนล่าจากแคนาดาหรือห้ามนำเข้าเหมือนในอดีต อาจส่งผลให้ราคาสินค้าคาโนล่าในตลาดโลกปรับลดลง เนื่องจากจะมีสินค้าล้นตลาด ซึ่งอาจเป็นโอกาสของไทยในการทดลองนำเข้าสินค้าคาโนล่าเป็นทางเลือกใหม่สำหรับ ใช้เป็นอาหารสัตว์ที่มีโปรตีนสูง
โปรดติดตามความเคลื่อนไหวในการค้าระหว่างประเทศผ่าน ช่องทางต่างๆ ของกรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ www.ditp.go.th และ www.thaitrade.com หรือโทรปรึกษาเรื่องการค้าระหว่างประเทศที่กรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ โทร. 1169 (หากโทรจากต่างประเทศ โปรดติดต่อที่ โทร. +66 2792 6900)
อ่านข่าวฉบับเต็ม : แคนาดาถูกตอบโต้การส่งออกคาโนล่าจากมาตรการขึ้นภาษีนำเข้ารถ EV จากจีน
