อุตสาหกรรมข้าวสหรัฐฯกล่าวหาอินเดียว่ากำลังเล่นเกมส์กับอุปทานข้าวโลก

วันจันทร์ที่ 31 กรกฏาคม 2023 อุตสาหกรรมข้าวสหรัฐฯนำโดย USA Rice Federation ได้ออกมากล่าวหามาตรการห้ามส่งออกข้าวขาวของรัฐบาลอินเดีย ผู้ส่งออกข้าวรายใหญ่ที่สุดของโลกที่มีส่วนแบ่งร้อยละ 40 ในตลาดข้าวโลก ว่า เป็นการเล่นเกมส์กับความมั่นคงของอาหารของโลก เป็นแผนชั่วร้ายที่จะสร้างความเข้มแข็งให้แก่ตลาดข้าวภายในอินเดีย และสร้างความเสี่ยงให้เกิดขึ้นกับอุปทานอาหารในหลายประเทศที่ต้องพึ่งพาข้าวนำเข้าจากอินเดีย ซึ่ง International Food Policy Research Institute (IFPRI) ประมาณการณ์ว่า ครึ่งหนึ่งของการนำเข้าข้าวของ 42 ประเทศ ที่ส่วนใหญ่เป็นประเทศในอาฟริกาและเอเซีย นำเข้าจากอินเดีย ส่วนของการนำเข้าที่ขาดหายไปนี้จะไม่มีประเทศผู้ส่งออกข้าวรายใหญ่รายใดสามารถเข้าไปทดแทนได้

คำสั่งของรัฐบาลอินเดีย ผู้ผลิตข้าวรายใหญ่อันดับสองของโลกรองจากจีน ที่ห้ามส่งออกข้าวขาวที่ไม่ใช่ข้าวบาสมาติ ส่งผลให้เกิดความตื่นตระหนกซื้อกักตุนข้าวโดยทันที ด้วยความหวาดกลัวว่าจะเกิดการขาดแคลนข้าว เกษตรกรปลูกข้าวรายหนึ่งในรัฐมิสซิสซิปปี้ได้ออกมาประกาศว่า ถ้าใครต้องการข้าวสำหรับขายให้ผู้บริโภค สหรัฐฯมีข้าวเป็นจำนวนมากที่จะตอบสนองความต้องการ สหรัฐฯปลูกข้าวหลายสายพันธุ์รวมถึงทุกสายพันธุ์ข้าวที่รัฐบาลอินเดียห้ามส่งออก  เกษตรกรปลูกข้าวรายดังกล่าวเชื่อว่า การห้ามส่งออกข้าวขาวของอินเดียจะส่งผลให้อินเดียมีสต๊อกข้าวสะสมจำนวนมากเกินไปและอินเดียจะเริ่มทุ่มตลาดข้าวโลกด้วยราคาข้าวที่ต่ำมากที่จะสร้างความโกลาหลในตลาดข้าวโลกและสร้างความเสี่ยงต่อความมั่นคงของหลายประเทศ

IFPRI ระบุว่า เมื่อรัฐบาลอินเดียประกาศห้ามส่งออกข้าวขาว ส่งผลทำให้ปัจจุบันราคาข้าวในตลาดโลกสูงกว่าในเดือนกันยายน 2022 ระหว่างร้อยละ 15 – 20 และตลาดข้าวโลกมีความเสี่ยงเพิ่มสูงมากขึ้นจากที่ปัจจุบันกำลังประสบความเสี่ยงจากปัญหาสภาวะอากาศ El Nino ที่คาดว่าจะนำไปสู่สภาวะแห้งแล้งในเอเซียและลดผลผลิตข้าว IFRPI ตั้งข้อสังเกตุด้วยว่า บ่อยครั้งที่อินเดียจะออกมาตรการควบคุมการส่งออกข้าวในช่วงเวลาที่ข้าวในตลาดโลกมีราคาสูง เหมือนเช่นที่เคยเกิดขึ้นในปี 2007 -2008 และ 2010 – 2011 IFPRI ระบุว่า ยังไม่แน่ใจถึงผลกระทบต่อคำสั่งห้ามส่งออกข้าวขาวในครั้งนี้ของอินเดีย ซึ่งเมื่อครั้งที่อินเดียประกาศควบคุมการส่งออกข้าวสาลีในปี 2022 อินเดียยังคงยอมให้มีการส่งออกข้าวที่อยู่ในสัญญาและการขายเพื่อมนุษยธรรม ในครั้งนี้ ถ้าอินเดียยอมขายข้าวขาวที่ห้ามส่งออกให้กับประเทศเพื่อนบ้านหรือยกเลิกคำสั่งในเร็ววัน ผลกระทบจะอยู่ในระดับต่ำมาก แต่ถ้าอินเดียยังคงดึงดันและเข้มงวดกับคำสั่งนี้ ประเทศที่ต้องพึ่งพาข้าวนำเข้าจากอินเดียจะได้รับผลกระทบอย่างหนัก

ข้อมูลจากกระทรวงเกษตรสหรัฐฯคาดการณ์ว่า ภายหลังจากที่สหรัฐฯฟื้นตัวจากภัยแล้งในแคลิฟอร์เนียและมีพื้นที่ปลูกข้าวเพิ่มขึ้นในภาคใต้  ปีนี้สหรัฐฯจะผลิตข้าวได้ร้อยละ 1 ของผลผลิตโลกหรือประมาณ 6.4 ล้านตัน เพิ่มขึ้นจากปี 2022 ร้อยละ 25 แม้ว่าสหรัฐฯจะเป็นผู้ผลิตข้าวรายเล็ก แต่สหรัฐฯเป็นผู้ส่งออกติดอันดับหนึ่งในห้าของโลก ที่ประมาณ 2.5 ล้านตัน สหรัฐฯส่งออกข้าวมากกว่าการนำเข้าข้าวสองเท่าตัว
ที่มา: SuccessfulFarming: “India is playing games with world rice supply, says U.S. industry”, by Chuck Abbott, August 1, 2023

ข้อคิดเห็น สคต ลอสแอนเจลิส

คนอินเดียนิยมบริโภคข้าวบาสมาติ ในขณะเดียวกันก็จะบริโภคข้าวขาวรวมถึงข้าวหอมมะลิ ทดแทนหรือสับเปลี่ยนกับข้าวบาสมาติในการทำอาหารบางรายการ โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับคนอินเดียที่อยู่นอกประเทศอินเดีย และคนอินเดียจากภาคใต้ของอินเดียที่นิยมข้าวขาวเมล็ดสั้น ในสหรัฐฯมีธุรกิจนำเข้าของนักธุรกิจเชื้อสายอินเดีย นำเข้าข้าวหอมมะลิไทยวางจำหน่ายในตลาดค้าปลีกสำหรับชุมชนอเมริกันเชื้อสายอินเดียและชุมชนอเมริกันเชื้อสายอื่นๆที่บริโภคข้าวบาสมาติเป็นหลัก

ขณะนี้ยังไม่มีผลกระทบใดๆจากคำสั่งห้ามส่งออกข้าวขาวของอินเดีย ที่นอกเหนือไปจากความตื่นตระหนกของคนอเมริกันเชื้อสายอินเดียที่ซื้อข้าวไปกักตุน สหรัฐฯยังคงมีอุปทานข้าวนำเข้าจากอินเดียจำนวนมาก หากรัฐบาลอินเดียยืดระยะเวลาห้ามส่งออกนานออกไปจะทำให้อุปทานข้าวนำเข้าจากอินเดียลดลง แต่สหรัฐฯมีอุปทานข้าวที่ผลิตได้ในประเทศและที่นำเข้าจากประเทศต่างๆอยู่เป็นจำนวนมากพอที่จะตอบสนองความต้องการบริโภคและทดแทนการขาดแคลนข้าวขาวจากอินเดีย และอาจจะหมายถึงโอกาสที่เพิ่มขึ้นของข้าวนำเข้าจากประเทศไทยในตลาดสหรัฐฯ

หมายเหตุ: ข่าวข้างบนนี้เป็นข้อมูลที่ได้มาจากแหล่งข้อมูลหลายแห่งที่จัดทำและนำเสนอข้อมูลเปิดเผยต่อสาธารณชนทั่วไป และบางส่วนเป็นความเห็นส่วนบุคคล สำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ ณ นครลอสแอนเจลิส นำมารวบรวมเผยแพร่เพื่อแก่ผู้สนใจ เนื่องจากเป็นข้อมูลและความเห็นจากบุคคลที่สาม การนำข้อมูลเหล่านี้ไปใช้ ไม่ว่าในกรณีใดๆ ขึ้นอยู่กับวิจารณญาณเฉพาะบุคคล สำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ ณ นครลอสแอนเจลิส ไม่ขอรับผิดชอบต่อความเสียหายใดๆที่อาจเกิดขึ้นจากการนำข้อมูลเหล่านี้ไปใช้

ที่มา : สำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ ณ นครลอสแอนเจลิส

เกษตร ข้าว เศรษฐกิจการค้าระหว่างประเทศ การค้าระหว่างประเทศ