หน่วยงานการเลือกตั้งแห่งชาติ (National Election Authority) ได้ประกาศวันเลือกตั้งประธานาธิบดีอียิปต์ ในวันที่ 10-12 ธันวาคม 2566 โดยสำนักข่าวต่างๆ คาดการณ์ว่า มีความเป็นไปได้สูงที่นายอับเดล ฟัตตาห์ เอล-ซีซี ประธานาธิบดีอียิปต์คนปัจจุบัน จะชนะการเลือกตั้งและดำรงตำแหน่งนี้ต่อไปอีก 1 สมัย เป็นเวลา 6 ปี ทั้งนี้ จนถึงปัจจุบัน ประธานาธิบดีเอล-ซีซีฯ ได้ดำรงตำแหน่งเป็นเวลา 16 ปี นับตั้งแต่ปี 2557
การเลือกตั้งในครั้งนี้ถือเป็นความท้าทายสำคัญ เนื่องจากอียิปต์กำลังเผชิญปัญหาวิกฤติทางเศรษฐกิจครั้งใหญ่ ซึ่งส่งผลกระทบต่อความน่าเชื่อถือของรัฐบาลอย่างหลีกเลี่ยงมิได้ อาทิ เงินปอนด์อียิปต์อ่อนค่าลงกว่าครึ่งหนึ่งนับตั้งแต่เดือนมีนาคมปีที่แล้ว ภาวะการขาดแคลนเงินต่างประเทศ (ดอลลาร์สหรัฐ) อย่างรุนแรง ซึ่งได้ส่งผลกระทบต่อการนำเข้าและอุตสาหกรรมในท้องถิ่นที่ต้องพึ่งพาวัตถุดิบจากต่างประเทศ อัตราเงินเฟ้อที่สูงเป็นประวัติการณ์ (เกือบร้อยละ 40) ส่งผลให้คนหลายล้านคนตกอยู่ในความยากลำบาก และหนี้สาธารณะที่สูงกว่าร้อยละ 92 ของจีดีพี รวมถึงความล่าช้าในการดำเนินการตามเงื่อนไขเงินกู้ของกองทุนการเงินระหว่างประเทศ (IMF) มูลค่า 3 พันล้านดอลลาร์ ที่ลงนามกับ IMF เมื่อเดือนธันวาคมปีที่แล้ว ซึ่งในแพ็คเกจดังกล่าว อียิปต์ตกลงที่จะปล่อยค่าเงินปอนด์อียิปต์ลอยตัว (ระบบอัตราแลกเปลี่ยนแบบยืดหยุ่น) ผ่องถ่ายกิจการของรัฐไปสู่เอกชนมากขึ้น และลดขาดดุลบัญชีเดินสะพัด ซึ่งยังไม่มีความคืบหน้ามากนัก
โดยรัฐบาลชุดปัจจุบันของอียิปต์จะยังไม่ดำเนินการมาตรการใดๆ ที่ส่งผลกระทบในวงกว้าง เพื่อแก้ไขปัญหาดังกล่าวก่อนการเลือกตั้งประธานาธิบดีในเดือนธันวาคม 2566 เนื่องจากเกรงว่า จะสร้างความไม่พอใจให้กับประชาชน จนอาจส่งผลกระทบต่อการเลือกตั้งและความสงบของประเทศ แต่การนิ่งเฉยดังกล่าวอาจส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจต่อเนื่องจนกลายเป็นปัญหาระยะยาวได้
ข้อสังเกต
ในช่วงที่ผ่านมา หลายฝ่ายได้วิพากษ์วิจารณ์การดำเนินการนโยบายเศรษฐกิจของรัฐบาลอียิปต์ชุดปัจจุบัน ซึ่งมีความเปราะบางในช่วงหลายปีที่ผ่านมา ส่วนหนึ่งเกิดจากการกู้เงินจำนวนมากของรัฐบาลอียิปต์ มากกว่า 160,000 ล้านดอลลาร์ เพื่อใช้เป็นเงินทุนสำหรับโครงการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานขนาดใหญ่ ที่ไม่ได้ก่อให้เกิดกำไรในระยะสั้น บางแห่งยังไม่มีความจำเป็นในชั้นนี้ และหลายโครงการเป็นการดำเนินการโดยกองทัพ ในขณะที่ภาคส่วนสำคัญอื่น ๆ เช่น การแพทย์และการศึกษา กำลังขาดแคลนงบประมาณ
แม้ว่าธนาคารเพื่อการบูรณะและพัฒนาแห่งยุโรป (European Bank for Reconstruction and Development: EBRD) จะชี้ว่า อียิปต์ประสบปัญหาการเติบโตทางเศรษฐกิจที่ชะลอตัวที่ร้อยละ 4.1 ในปีงบประมาณที่ผ่านมา (สิ้นสุดเมื่อเดือนมิถุนายน 2566) แต่อียิปต์อาจกลับมาเติบโตอยู่ที่ร้อยละ 4.8 ในปีงบประมาณ 2566-2567 ได้ เนื่องจากมีการฟื้นตัวของรายได้จากคลองสุเอซและภาคการท่องเที่ยว ทั้งนี้ ขึ้นกับความสามารถของรัฐบาลอียิปต์ว่าจะจัดการกับภาวะวิกฤตเศรษฐกิจได้ดีเพียงใด ซึ่งประกอบด้วยปัจจัยสำคัญ เช่น
- การชะลอตัวของกิจกรรมการก่อสร้างและการผลิต
- การลดลงของการผลิตก๊าซธรรมชาติ ซึ่งเป็นแหล่งรายได้สำคัญของอียิปต์ โดยอียิปต์ผลิตก๊าซธรรมชาติลดลงร้อยละ 3 เมื่อเทียบเป็นรายปีในช่วงครึ่งแรกของปี 2566 ซึ่งแตะระดับต่ำสุดในรอบสามปี
- อัตราเงินเฟ้อที่สูงสุดเป็นประวัติการณ์ อันเป็นผลมาจากราคาสินค้าโภคภัณฑ์ทั่วโลกที่สูงขึ้น และการผลิตที่ลดลง แม้ว่าธนาคารกลางจะขึ้นอัตราดอกเบี้ยแบบจุดพื้นฐานสะสม 1,100 จุดตั้งแต่เดือนเมษายน 2565 แล้วก็ตาม
- ผลกระทบจากสถานการณ์ยูเครนและรัสเซีย เนื่องจากอียิปต์เป็นผู้นำเข้าข้าวสาลีรายใหญ่ที่สุดของโลก โดยส่วนใหญ่การนำเข้ามักจะมาจากยูเครนและรัสเซีย
- เงินปอนด์อียิปต์อ่อนค่าลงมากกว่า 50%
การเลือกตั้งประธานาธิบดีอียิปต์ในครั้งนี้จึงถือเป็นเงื่อนไขเวลาที่สำคัญ หากการคาดการณ์ดังกล่าวข้างต้นถูกต้อง โดยที่ประธานาธิบดีอับเดล ฟัตตาห์ เอล-ซีซี จะชนะการเลือกตั้งอีกครั้ง อียิปต์จะเข้าสู่การเปลี่ยนแปลงเชิงนโยบายครั้งสำคัญ โดยเฉพาะการปล่อยค่าเงินปอนด์อียิปต์ลอยตัว การถ่ายโอนกิจการภาครัฐไปสู่เอกชน การปฏิรูปด้านกฎระเบียบ การดึงดูดการลงทุนจากต่างประเทศ การพัฒนาอุตสาหกรรมการผลิตภายในประเทศ และการจัดการกับภาระหนี้สาธารณะของอียิปต์ เพื่อให้เศรษฐกิจอียิปต์กลับมาฟื้นตัว ทำให้อียิปต์โดดเด่นอีกครั้งในฐานะผู้เล่นที่มีศักยภาพของภูมิภาค
——————————————–
ที่มา
กรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ (สค.)