ปลาสวยงาม (ornamental fish) กำลังกลายเป็นสัตว์เลี้ยงแสนรักชนิดใหม่ของชาวอินเดีย โดยเฉพาะผู้มีรายได้สูง รวมถึงตู้โชว์ตามร้านอาหาร โรงแรม สำนักงานด้วย และสถานที่แสดงปลาสวยงาม (Aquarium) ด้วย โดยปลาที่เป็นนิยม ในขณะนี้ ได้แก่ ปลา carp, oscar, goldffish, angelfish, cichlid, tetra และ morphs รวมถึงปลาอื่นๆ ในเขตน้ำอุ่น ส่งผลให้ตลาดอาหารปลาเติบโตอย่างชัดเจน โดยแบรนด์ที่ได้รับความนิยม ได้แก่ Boltz, Gene Eleven, Hikari, Mashki, Optimum, Taiyo และ TetraBits ที่ต้องเร่งพัฒนาผลิตภัณฑ์ให้มีระดับสารอาหารใหม่ๆ อาทิ วิตามินซี และไฟเบอร์ที่เหมาะสมกับปลาในแต่ละสายพันธุ์ ขนาดและช่วงวัย รวมถึงอาหารที่สามารถลอยอยู่ได้นานและช่วยให้การขับถ่ายของปลาไม่ทำให้น้ำขุ่นง่าย นอกจากนี้ ยังมีการพัฒนาอาหารแบบมังสวิรัติและบรรจุภัณฑ์แบบใหม่ที่ป้องกันความชื้นเพื่อเก็บรักษาอาหารไว้ได้นานด้วย
ทั้งนี้ รัฐบาลอินเดียเองกำลังเร่งพัฒนาผู้ผลิตภายในประเทศ โดยเฉพาะในรัฐเกรละ (Kerala) โดยมีผู้ผลิตสำคัญคือ Kerala Aqua Ventures International Limited (KAVIL) ซึ่งก่อตั้งขึ้นเพื่อทำหน้าที่เชื่อมโยงผู้ซื้อและผู้ขายในอินเดีย (Buyer-Supplier Meet: BSM) รวมทั้งการฝึกอบรมร่วมกับหน่วยงานของรัฐ ทั้งแบบไม่เสียค่าใช้จ่ายและมีค่าใช้จ่าย ปัจจุบันมีสมาชิกแล้วประมาณ 500 รายทั่วอินเดีย และกำลังกลายเป็นแหล่งอ้างอิงราคาที่เป็นธรรมสำหรับผู้เลี้ยงและผู้ค้าส่ง-ค้าปลีก ช่วยป้องกันการโก่งราคาที่มากเกินไป ในอนาคตอันใกล้ แพลตฟอร์มนี้ (www.kavil.in) จะกลายเป็นสื่อกลางที่เชื่อถือได้ของทุกภาคส่วน และกลายเป็นตลาดกลางออนไลน์ของวงการปลาสวยงามที่ใหญ่ที่สุดในอินเดีย
สถาบัน Industrial Fisheries แห่งมหาวิทยาลัย Cochin University of Science and Technology (CUSAT) ให้ความเห็นว่าตลาดอินเดียยังเติบโตได้อีกมาก และยังขาดผู้ผลิตรายใหญ่ที่ผลิตอาหารให้ได้เพียงพอและต่อเนื่อง ซึ่งสอดคล้องกับสถาบัน ICAR-Central Coastal Agricultural Research Institute (ICAR-CCARI) แห่งรัฐ Goa ที่ให้ความเห็นว่าการเพาะเลี้ยงปลาสวยงามในอินเดียจะขยายตัวและก่อให้เกิดการสร้างงานในอุตสาหกรรมทีเกี่ยวเนื่องจำนวนมาก
ข้อมูลเพิ่มเติมและข้อคิดเห็น
การศึกษาของ Research and Markets คาดว่าในช่วงปี 2564-69 ตลาดปลาสวยงามในอินเดียจะขยายตัวเฉลี่ปีละประมาณ 14.3% จากปัจจัยที่จะเกิดเมืองใหม่หลายแห่ง รวมถึงชนชั้นกลางที่เริ่มมีมากขึ้น ข้อมูลจาก Global Trade Atlas บ่งชี้ว่าในปี 2565 การนำเข้าปลาสวยงามของอินเดียมีมูลค่าประมาณ 5.5 แสนเหรียญสหรัฐ ขยายตัว 200% จากปีก่อนหน้า โดยในจำนวนนี้ 3.5 แสนเหรียญสหรัฐเป็นการนำเข้าจากไทย ขยายตัวประมาณ 380% คิดเป็นสัดส่วนการ ครองตลาดประมาณ 65% ของการนำเข้าทั้งหมดของอินเดีย ทิ้งห่างคู่แข่งอย่างอินโดนีเซีย มาเลเซีย ไต้หวัน และ ฟิลิปปินส์ อย่างมาก
สำหรับคู่แข่งที่น่าจับตามองของไทยคือผู้ผลิตภายในอินเดียเอง ซึ่งแผนงานของหน่วยงานเฉพาะทางเพื่อพัฒนาการส่งออกผลิตภัณฑ์ทางทะเล Marine Products Export Development Authority (MPEDA) ซึ่งอยู่ภายใต้กระทรวงพาณิชย์ของอินเดีย ระบุว่าอินเดียได้มีการจัดตั้งชุมชนปลาสวยงามขึ้นแล้วไม่ต่ำกว่า 7,200 แห่ง มีการผลิตปลาสวยงามน้ำจืดและทะเลคุณภาพสูงไม่ต่ำกว่า 500 ล้านตัวต่อปี โดยรัฐที่อินเดียเน้นเป็นพิเศษ ได้แก่ Gujarat, Maharashtra, Karnataka, Kerala, Tamil Nadu, Odisha และ West Bengal ซึ่งล้วนเป็นรัฐที่มีทางชายฝั่งทะเล
แม้ว่าอินเดียจะเริ่มมีการพัฒนาการเลี้ยงปลาทะเลสวยงาม แต่ความหลากหลายของสายพันธุ์ยังมีจำกัด เปิดโอกาสให้ผู้ส่งออกเข้าไปแทรกเสริมความต้องการและเป็นทางเลือกในตลาดได้อีก โดยในตลาดโลกมีการค้าปลาทะเลสวยงามประมาณ 10 ตระกูล และแยกย่อยได้ถึง 1,000 ชนิด เฉพาะปลาการ์ตูนเองมีประมาณ 10 สายพันธุ์ อาทิ ปลาการ์ตูนมะเขือเทศ ปลาการ์ตูนแก้มหนาม ปลาการ์ตูนอานม้า และ ปลาการ์ตูนอินเดียแดง เป็นต้น ในขณะเดียวกัน ไทยยังมีจุดเด่นในการเพาะเลี้ยงปลาสวยงามประเภทปลาน้ำจืดอีกหลายพันธุ์ด้วย ทั้งนี้ ในการส่งออกปลามีชีวิตมาอินเดียผู้ส่งออกไทยต้องติดตามกฎระเบียบเพื่อเตรียมเอกสารประกอบการส่งออกมายังอินเดีย[1] นอกจากนี้ ผู้ส่งออกไทยสามารถขยายโอกาสต่อเนื่องไปสู่ตลาดอาหารปลา ตู้ปลาและของตกแต่งในตู้หรือบ่อปลา รวมถึงอุปกรณ์ไฟฟ้าและการรักษาโรค เพื่อเพิ่มอัตราการรอดและคุณภาพชีวิตให้กับปลาสวยงามที่นำมาเลี้ยงในอินเดียด้วย
[1] https://dahd.nic.in/sites/default/filess/Protocol%20for%20import%20of%20ornamental_fish%202016%20.pdf
ที่มา : กรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ (สค.)