ข้อมูลสถานการณ์ปาล์มน้ำมันในเมียนมา

1. ภาพรวมสถานการณ์

      ¹การเพาะปลูกและผลิต “ปาล์มน้ำมัน” ในเมียนมาเริ่มเป็นที่ยอมรับมากขึ้นหลังจากที่องค์การอาหารและการเกษตรแห่งสหประชาชาติ (FAO) ให้การช่วยเหลือ ประกอบกับได้สร้างความร่วมมือกับประเทศมาเลเซียในการเพิ่มพื้นที่สวนปาล์ม ภาคเกษตรกรรมมีความสำคัญต่อการพัฒนาประเทศของเมียนมา หลังจากเปิดประเทศเพื่อการค้าและการลงทุน รัฐบาลเมียนมามีนโยบายให้ “พัฒนาภาคเกษตรกรรมเป็นฐานหลักของการพัฒนาทุกภาคส่วนทั้งประเทศ”  โดยให้กระทรวง เกษตรและการชลประทาน เป็นผู้รับผิดชอบหลัก ซึ่งรัฐบาลได้ปรับนโยบายการเกษตรในพืชเศรษฐกิจสำคัญ เช่น ยางพารา อ้อย และฝ้ายเพื่อให้ทันกับสถานการณ์ตลาดและการผลิตภาคอุตสาหกรรมในปัจจุบัน ดังนี้

1) เปิดให้มีการลงทุนเสรีในสินค้าเกษตร อาทิ อ้อย ยางพารา และฝ้าย

2) ส่งเสริมให้มีการขยายพื้นที่เพาะปลูกยางพารา ปาล์มน้ำมัน และพืชเศรษฐกิจอื่น ๆ เพื่อการส่งออก

3) กำหนดราคาตลาดในสินค้าเกษตร ได้แก่ ฝ้าย อ้อย และยางพารา เพื่อนำมาใช้ในโรงงานของภาครัฐ

4) อนุญาตให้ผู้ผลิตและผู้ส่งออก สามารถส่งออกยางพาราส่วนเกินได้ หลังจากที่ชำระภาษีแล้ว

5)  อนุญาตให้โรงงานภาครัฐตั้งในเขตพื้นที่ขยายการเพาะปลูกฝ้าย น้ำตาล และอ้อย เพื่อตอบสนองการบริโภค    แม้เมียนมามีการผลิตปาล์มน้ำมัน แต่ก็ยังไม่เพียงพอต่อความต้องการของผู้บริโภค จึงมีการขยายพื้นที่การปลูกปาล์มขึ้น ซึ่งสภาพอากาศและลักษณะดินของประเทศเมียนมาเหมาะแก่การเพาะปลูกปาล์มน้ำมันและยังมีพื้นที่ที่สามารถขยายเพื่อการเพาะปลูกปาล์มน้ำมันอีกมาก ประเทศเมียนมานำเข้าน้ำมันปาล์มเป็นหลักจากประเทศอินโดนีเซีย ไทย มาเลเซีย และสิงคโปร์

ปัจจุบัน การบริโภคน้ำมันปาล์มภายในประเทศอยู่ที่ประมาณ 1 ล้านตันต่อปี การผลิตน้ำมันปรุงอาหารในท้องถิ่นอยู่ที่ ประมาณ 400,000 ตัน จึงมีการนำเข้าน้ำมันปรุงอาหาร ประมาณ 700,000 ตัน ทุกๆปี จากประเทศมาเลเซียและประเทศอินโดนีเซียเพื่อให้เพียงพอกับปริมาณน้ำมันในตลาด ในตลาดขายส่งเมียนมา ราคาปาล์มน้ำมันสูงถึง 6,000 จ๊าด ต่อ Viss

²ภาครัฐจึงให้การสนับสนุนการปลูกปาล์มน้ำมันอย่างเต็มที่โดยจัดสรรพื้นที่ให้นักลงทุนทั้งในและ ต่างประเทศมาลงทุนปลูกปาล์มน้ำมัน ซึ่งสามารถปลูกปาล์มน้ำมันได้เป็นระยะเวลา 30 ปี หรือนานกว่านั้น ประกอบกับเมียนมามีอัตราจ้างค่าแรงที่ไม่สูงมากเป็นปัจจัยดึงดูดนักลงทุนเป็นอย่างมาก นอกจากนี้ รัฐยังเห็นโอกาสจากการที่นักลงทุนที่เข้ามาลงทุนและได้พันธุ์ที่เหมาะสมเข้ามาปลูก และได้แลกเปลี่ยนความรู้และเทคโนโลยีเพื่อนำไปสู่การพัฒนาอุตสาหกรรมปาล์มน้ำมันครบวงจรของประเทศเมียนมาในอนาคต

ที่มา : ¹(BOI) และ 2เส้นทางอาชีพ : เมียนมาดูงานวิจัยปาล์มน้ำมัน : โดย สุรัตน์ อัตตะ.

2. พื้นที่เพาะปลูกหรือพื้นที่เก็บเกี่ยว

พื้นที่ที่ต้นปาล์มน้ำมันสามารถเติบโตได้ดีในเมียนมาอยู่ที่บริเวณเขตตะนาวศรี โดยเฉพาะในจังหวัดมะริด และ จังหวัดเกาะสอง โดยประเทศเมียนมามีพื้นที่ราบมากที่สุดในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ประมาณ 678,500 ตารางกิโลเมตร และมีพื้นที่เพาะปลูกประมาณ 11.67 ล้านเฮกตาร์ คิดเป็นร้อยละ 18 ของพื้นที่ทั้งหมด นอกจากนั้น เมียนมา ยังมีแผนจะขยายพื้นที่เพาะปลูกอีก 5.7 ล้านเฮกตาร์ หรือร้อยละ 8.4 ของพื้นที่ทั้งหมด ซึ่งภาพรวมพื้นที่เกษตรกรรมในประเทศเมียนมา สามารถแบ่งเป็น 6 เขต ตามสภาพภูมิประเทศ ดังนี้

ภาพรวมพื้นที่เกษตรกรรมในประเทศเมียนมา

ที่มา : BOI

3. การผลิตน้ำมันปาล์มในประเทศเมียนมา

     Source: United States Department of Agriculture

ในปี 2022 เมียนมาสามารถการผลิตปาล์มน้ำมันได้ 1,159,000 เมตริกตัน เพิ่มขึ้นร้อยละ 2.11 จากปี 2021 และ คาดการณ์ปริมาณการผลิตในปี 2023 อยู่ที่ 1,158,000 เมตริกตัน ลดลงร้อยละ 0.09 จากปี 2022

4. การนำเข้าปาล์มน้ำมัน

Source: United States Department of Agriculture

การนำเข้าปาล์มน้ำมันของเมียนมาในปี 2022 มีปริมาณการนำเข้าอยู่ที่ 950,000 เมตริกตัน ซึ่งมีอัตราการขยายตัวอยู่ที่ร้อยละ 47.98 ปาล์มน้ำมันจากไทยส่วนใหญ่เป็นการนำเข้าผ่านชายแดนเป็นหลัก ขณะที่ปาล์มน้ำมันที่ส่งไปยังภาคกลางนั้นจะเป็นปาล์มน้ำมันที่รัฐบาลสั่งซื้อจากประเทศมาเลเซียและอินโดนีเซีย

 5.การส่งออกปาล์มน้ำมัน

          จากสถิติ Global Trade Atlas สำหรับการส่งออกปาล์มน้ำมันจากเมียนมาไปต่างประเทศ ในปี 2022 เป็นการส่งออกไปยังประเทศจีนมากสูงสุดเป็นอันดับ 1 มีมูลค่ากว่า 859,695 เหรียญสหรัฐฯ เพิ่มขึ้นร้อยละ 322.56 เมื่อเทียบกับปี 2021

6. การบริโภคปาล์มน้ำมันในประเทศเมียนมาต่อปี

Source: United States Department of Agriculture

การบริโภคปาล์มน้ำมันในประเทศเมียนมาในปี 2022 มีปริมาณการบริโภคอยู่ที่ 910,000 เมตริกตัน ขยายตัวเพิ่มขึ้นร้อยละ 8.59 เมื่อเทียบกับปี 2021 ทั้งนี้ ในปี 2020-2021 มีปริมาณการบริโภคเพิ่มขึ้นที่ 900,000 เมตริกตันและ 838,000 เมตริกตัน ตามลำดับ

 กฎระเบียบการนำเข้าสินค้า

– การนำเข้าสินค้าต้องใช้เงินที่ได้จากการส่งออกเท่านั้น (Export First, Import Later System) ดังนั้นผู้นำเข้าในเมียนมาที่ไม่มีรายได้เงินตราต่างประเทศจากการส่งออก จึงต้องซื้อบัญชีเงินเหรียญสหรัฐฯ จากผู้ส่งออกที่มีรายได้เงินตราต่างประเทศ เพื่อเป็นหลักฐานสำหรับใช้ประกอบการขอใบอนุญาตนำเข้าจากรัฐบาลเมียนมา ทั้งนี้ผู้นำเข้าต้องซื้อเงินตราต่างประเทศที่ได้จากการส่งออก (Export Earning) ในอัตราที่สูงกว่าอัตราตลาดเล็กน้อย โดยปกติการนำเข้าและส่งออกนิยมใช้รูปแบบการขนส่งเพียง 2 ประเภท คือ ทางเรือกับทางบก (ชายแดน)

สำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ ณ กรุงย่างกุ้ง

มิถุนายน 2566

ที่มา : กรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ (สค.)