รายงานสถานการณ์สงครามในอิสราเอล ฉบับที่ 4 ดังนี้
1. ลำดับเหตุการณ์
วันพุธที่ 18 ต.ค.66 ถึง วันจันทร์ที่ 23 ต.ค.66
– ประธานาธิบดีโจ ไบเดนสัญญาว่าจะให้ความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมอย่างต่อเนื่องในฉนวนกาซา พร้อมหารือเกี่ยวกับความขัดแย้งกับพันธมิตร สหรัฐฯ ยังเตือนอิหร่านไม่ให้ขยายความขัดแย้ง หลังจากอิหร่าน พันธมิตรของกลุ่มฮามาสและกลุ่มฮิซบอลเลาะห์แห่งเลบานอน เตือนสหรัฐฯ และอิสราเอลว่าสถานการณ์อาจ “ควบคุมไม่ได้” หากพวกเขาไม่ได้ยุติความขัดแย้งโดยทันที การโจมตีหลายครั้ง โดยกลุ่มที่ได้รับการสนับสนุนจากอิหร่านได้เกิดขึ้นแล้ว โดยเฉพาะต่อฐานทัพอเมริกันในอิรัก
– ในเวลาเดียวกันนาย ลอยด์ ออสติน รัฐมนตรีกระทรวงกลาโหมสหรัฐฯ ยังได้ย้ำเตือน “องค์กร” หรือ “ประเทศ” ใดก็ตามที่ต้องการ “ขยาย” ความขัดแย้ง ใน ตะวันออกกลาง โดยกล่าวว่าวอชิงตันจะ “ไม่ลังเลใจที่จะดำเนินการ” หากผลประโยชน์ของสหรัฐฯตกเป็นเป้าหมาย
– IDF โจมตีเป้าหมายก่อการร้ายกว่า 320 แห่งในฉนวนกาซา กำจัดกลุ่มผู้ก่อการร้ายทางตอนใต้ของเลบานอน
– กลุ่มฮามาสทำการโจมตีครั้งใหม่ใกล้ชายแดนฉนวนกาซา สังหารนายทหารอิสราเอล; ในขณะเดียวกันก็มีการประชุมสุดยอดสันติภาพในกรุงไคโร
– การปะทะกันระหว่างฮิซบุลเลาะห์และกองกำลังป้องกันอิสราเอล (IDF) ดำเนินต่อไป ตลอดทั้งคืน วันอาทิตย์และวันจันทร์ โดยมีการโจมตี หน่วยก่อการร้ายใกล้ชายแดน เช่นเดียวกับการโจมตีที่มั่นทางทหารของกลุ่มก่อการร้ายเลบานอน
– ความพยายามทางการทูตระหว่างประเทศยังคงผลักดันการแก้ปัญหาด้านมนุษยธรรมต่อสถานการณ์ในฉนวนกาซา ด้วยการประชุมสุดยอดสันติภาพในกรุงไคโร ซึ่งสหรัฐฯ เข้าร่วม เช่นเดียวกับผู้นำในภูมิภาคอื่นๆ อียิปต์เสนอจัดตั้งค่ายผู้ลี้ภัยในฉนวนกาซาใกล้จุดผ่านแดนราฟาห์ (Rafah)
– เสียงไซเรนแจ้งเตือนจรวดดังขึ้นในชุมชนชายแดนอัชเคลอนและฉนวนกาซา นานกว่า 14 ชั่วโมง
– IDF: ผู้ก่อการร้ายฮามาสมากกว่า 1,000 คน ทั้งที่เสียชีวิตและยังมีชีวิตอยู่ อยู่ในการควบคุมตัวของอิสราเอล
– โฆษก IDF ชี้แจงว่ามีการตรวจสอบรถบรรทุกเพื่อมนุษยธรรมล่าสุด
– เอกอัครราชทูตอิสราเอลประจำสหประชาชาติ นายเออร์ดาน กล่าวว่าอิสราเอลกำลังปกป้องตัวเอง แต่ยังรวมถึงโลกเสรีทั้งหมดด้วย
– เพื่อเรียกร้องให้ได้รับการสนับสนุนจากชุมชนผู้นับถือศาสนาคริสต์นิกายอีแวนเจลิคัล และย้ำถึงอันตรายระดับโลกของอุดมการณ์ก่อการร้ายของกลุ่มฮามาส “เพื่อที่จะทำลายกลุ่มฮามาส-ไอซิส เราต้องเข้าไปในฉนวนกาซา ไม่มีทางอื่น นี่ไม่ใช่สงครามที่เราต้องการ แต่เป็นสงครามที่เราจะชนะ!”
– IDF: โจมตีเป้าหมายก่อการร้ายมากกว่า 320 โจมตีในฉนวนกาซาในช่วงวันที่ผ่านมา หนึ่งในเป้าหมายต่างๆ ได้แก่ อุโมงค์ สำนักงานใหญ่ปฏิบัติการหลายสิบแห่ง บริเวณทางทหาร และจุดสังเกตที่ใช้โดยกลุ่มฮามาสและองค์กรก่อการร้ายอิสลามิฮาดปาเลสไตน์ (PIJ)
– สอท. ณ กรุงเทลอาวีฟ อยู่ระหว่างอพยพแรงงานไทยที่ขอกลับประเทศไทย โดยมีเที่ยวบินทุกวัน ๆ ละ 2 เที่ยวบิน ถึงวันที่ 31 ต.ค.66 สำหรับเที่ยวบินหลังจากนี้จะพิจารณาจากสถานการณ์
– ในตอนกลางของประเทศรวมทั้งเทลอาวีฟ ยังคงมีไซเรนเตือนดังเป็นระยะ
– นับจากสงครามวันแรก มียอดผู้เสียชีวิตกว่า 1,400 คน และบาดเจ็บกว่า 3,000 คน
2. เศรษฐกิจของประเทศอิสราเอลในภาวะสงคราม
นักเศรษฐศาสตร์ชั้นนำของอิสราเอลกล่าวว่าภาวะเศรษฐกิจถดถอยอย่างแน่นอน เนื่องจากผู้นำอิสราเอลเตือนถึงสงครามยืดเยื้อยาวนาน
กองทัพอิสราเอลเรียกทหารกองหนุนมากกว่า 360,000 นาย กองกำลังภาคพื้นดินของอิสราเอลรวมพลใกล้ชายแดนฉนวนกาซา ภายหลังการโจมตีของผู้ก่อการร้ายอย่างโหดร้ายของกลุ่มฮามาส คร่าชีวิตผู้คนไป 1,400 ราย
หลังจากการโจมตีทางอากาศอย่างหนักในฉนวนกาซานานกว่าหนึ่งสัปดาห์ การบุกรุกภาคพื้นดินที่คาดไว้ ก็ยังไม่เริ่มขึ้น นักวิเคราะห์ทางทหารหลายคนประหลาดใจ ขณะที่เจ้าหน้าที่เตือนถึงการต่อสู้อันยาวนานกับกลุ่มฮามาส สงครามดังกล่าวทำให้ เศรษฐกิจส่วนใหญ่ของอิสราเอลตกอยู่ในภาวะตกต่ำ ทหารกองหนุนมากกว่า 360,000 นาย ซึ่งเป็นกระดูกสันหลังของกองกำลังป้องกันประเทศอิสราเอลขณะนี้อยู่ในเครื่องแบบและออกจากงานแล้ว
“ผลกระทบทางเศรษฐกิจจากสงครามนี้จะเกิดขึ้นทันที” นายโจเซฟ เซรา นักเศรษฐศาสตร์ผู้มีชื่อเสียง อดีตศาสตราจารย์แห่งมหาวิทยาลัยฮิบรู คาดว่าภาวะเศรษฐกิจถดถอย เนื่องจากหลายพื้นที่ของอิสราเอลกำลังเผชิญกับผลผลิตที่ลดลง การท่องเที่ยวได้หยุดลงแล้ว ตอนนี้ผู้คนในอิสราเอลไม่ออกไปกินข้าวหรือช็อปปิ้ง” นักเศรษฐศาสตร์ ยังเป็นกังวลเกี่ยวกับการต่อสู้ที่ยืดเยื้อ “กองทัพต้องการเคลื่อนพลอย่างช้าๆ เพื่อหลีกเลี่ยงการบาดเจ็บล้มตาย แต่ยิ่งดำเนินไปนานเท่าไร ความเสียหายต่อเศรษฐกิจก็จะยิ่งมากขึ้นเท่านั้น ฉันไม่รู้ว่ารัฐบาลจะแก้ไขปัญหานี้อย่างไร”
ผลกระทบทางเศรษฐกิจคือ โลกการเงินก็ให้ความสนใจเช่นกัน อันดับเครดิต หนี้ระยะยาวของอิสราเอลเป็นลบ ซึ่งหมายความว่าพร้อมที่จะลดอันดับความน่าเชื่อถือลง ความเสี่ยงที่ผู้ที่เป็นปฏิปักษ์ต่ออิสราเอล เช่น อิหร่านและฮิซบุลลอฮ์ อาจเข้าร่วมความขัดแย้งในวงกว้างนั้นได้เพิ่มสูงขึ้นอย่างมาก ดังที่เห็นได้จากการยิงต่อสู้กันที่ชายแดนอิสราเอล-เลบานอน และคำประกาศจากเจ้าหน้าที่ระดับสูงในอิหร่านและจากฮิซบอลเลาะห์ ซึ่งฟิทช์ (Fitch : Fitch Ratings Inc. เป็นสถาบันจัดอันดับความน่าเชื่อถือของอเมริกาและเป็นหนึ่งใน “สถาบันจัดอันดับความน่าเชื่อถือ Big Three” อีกสองแห่งคือ Moody’s และ Standard & Poor’s) กังวลว่าการต่อสู้อาจใช้เวลานาน อันที่จริงนายกรัฐมนตรีเบนจามิน เนทันยาฮูเมื่อวันพฤหัสบดีเตือนถึง “สงครามอันยาวนาน”
อิสราเอลมักจะชนะสงครามด้วยการโจมตีอย่างรวดเร็วและรุนแรงภายในดินแดนของศัตรู แต่เนื่องจากความซับซ้อนของการสู้รบในฉนวนกาซา ขั้นต่อไปจึงมาช้ากว่าที่คาดไว้ นอกจากนี้ยังมีความหวาดกลัวในหมู่นายทหารและรัฐบาลว่าเมื่อพวกเขาโจมตีภาคพื้นดินอย่างเต็มที่ ทางทิศใต้ซึ่งเป็นที่ตั้งของฉนวนกาซา กลุ่มฮิซบุลเลาะห์จะใช้ประโยชน์จากการโจมตีจากเลบานอนทางตอนเหนือ
กระทรวงเศรษฐกิจของอิสราเอลไม่สามารถประเมินได้ว่าภาคเศรษฐกิจใดเมื่อคนทำงานหนุ่มสาวไปเป็นทหารกองหนุนมากที่สุด ผู้ที่เข้าร่วมการต่อสู้ส่วนใหญ่มีอายุต่ำกว่า 40 ปี ประชากรอายุน้อยเหล่านี้มีบทบาทอย่างมากในระบบเศรษฐกิจและภาคบริการเทคโนโลยีของอิสราเอล ซึ่งคิดเป็นสัดส่วนประมาณหนึ่งในสามของการส่งออกของอิสราเอล และหนึ่งในห้าของผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศประจำปี
สงครามส่งผลกระทบอย่างใหญ่หลวงต่อภาคส่วนเทคโนโลยีแบบไดนามิกของอิสราเอล เช่น บริษัทVaronis เป็นบริษัทรักษาความปลอดภัยทางไซเบอร์ ซึ่งเป็นหนึ่งในบริษัทหลายแห่งในอิสราเอลที่พบว่าพนักงานส่วนใหญ่รายงานตัวเพื่อปฏิบัติหน้าที่ทางทหาร สำนักงานของบริษัทอยู่ใน Herzliyah ทางตอนเหนือของเทลอาวีฟ เมื่ออิสราเอลทำสงครามกับกลุ่มฮามาสเมื่อต้นเดือนนี้ Varonis ให้พนักงานในอิสราเอล 750 คนทำงานจากที่บ้าน “เราเปลี่ยนสำนักงานของเราให้เป็นบ้านที่พักพิงชั่วคราวสำหรับผู้คน 250 คนที่เพิ่งหนีออกจากเมืองใกล้ฉนวนกาซา”
แต่ดูเหมือนว่าสงครามจะไม่ได้เป็นเพียงความกังวลระยะสั้นสำหรับ Varonis และบริษัทอื่นๆ ของอิสราเอลมากขึ้นเท่านั้น ที่งานศพเมื่อวันพฤหัสบดีของพลเรือนคนหนึ่งที่ถูกสังหารในการโจมตีของกลุ่มฮามาส อดีตรัฐมนตรีกลาโหม นายเบนนี แกนต์ซ ซึ่งปัจจุบันเป็นหนึ่งใน“คณะรัฐมนตรีสงคราม” ของอิสราเอล เตือนว่าการต่อสู้อาจต้องใช้เวลาหลายเดือนกว่าจะเสร็จสิ้น เมื่อเปรียบเทียบการทำสงครามระหว่างอิสราเอลกับฮิซบอลเลาะห์ในเลบานอนในปี 2549 ใช้เวลา 34 วัน
ที่มา : CNBC
3. การค้าระหว่างไทย-อิสราเอล
• ปัจจุบัน อิสราเอล เป็นคู่ค้าอันดับที่ 40 ของไทย และอันดับ 6 ของไทยในภูมิภาคตะวันออกกลาง
• ในปี 2566 (มกราคม-สิงหาคม) การค้าระหว่างไทย-อิสราเอล มีมูลค่า 856.84 ล้านดอลลาร์สหรัฐ (ขยายตัว ร้อยละ 1.15) โดยไทยส่งออกไปอิสราเอล 545.69 ล้านดอลลาร์สหรัฐ (ขยายตัว ร้อยละ 12.62) และนำเข้าจากอิสราเอล 311.15 ล้านดอลลาร์สหรัฐ (ลดลง ร้อยละ 14.18)
• ในปี 2565 การค้าระหว่างไทย-อิสราเอล มีมูลค่า 1,401.83 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ (ขยายตัวร้อยละ 9.96) โดยไทยส่งออกไปอิสราเอล 850.17 ล้านดอลลาร์สหรัฐ (ขยายตัวร้อยละ 2.92) และนำเข้าจากอิสราเอล 551.66 ล้านดอลล่าร์สหรัฐ (ขยายตัว ร้อยละ 22.9)
• สินค้าส่งออกสำคัญจากไทยไปอิสราเอล 5 อันดับแรก ได้แก่ รถยนต์และส่วนประกอบ อัญมณีและเครื่องประดับ อาหารทะเลกระป๋องและแปรรูป ไม้และผลิตภัณฑ์ไม้ และข้าว เป็นต้น
• สินค้านำเข้าสำคัญจากอิสราเอล 5 อันดับแรก ได้แก่ เครื่องเพชรพลอยและอัญมณี ปุ๋ย และยากำจัดศัตรูพืชและสัตว์ เครื่องจักรไฟฟ้าและส่วนประกอบ แผงวงจรไฟฟ้า และผัก ผลไม้และของปรุงแต่งที่ทำจากผัก ผลไม้เป็นต้น
4. ผลกระทบต่อไทย
หากสงครามยืดเยื้อยาวนาน คาดว่า เศรษฐกิจของประเทศอิสราเอลถดถอยย่อมส่งผลกระทบต่อการค้าระหว่างประเทศของอิสราเอลกับประเทศต่างๆ รวมทั้งการค้ากับไทย ซึ่งหน่วยงานภาครัฐชองอิสราเอลและสถาบันการจัดอันดับความน่าเชื่อถือยังไม่มีรายงานข้อมูลอย่างชัดเจน
5. แนวทางการรับมือ
• ติดตามสถานการณ์ทางเศรษฐกิจการค้าที่เกี่ยวข้องทุกวัน และวิเคราะห์ผลกระทบ รวมถึง
แนวทางการแก้ไขให้ทันต่อเหตุการณ์
• หารือกับภาคเอกชนอย่างใกล้ชิด เพื่อรับทราบปัญหา อุปสรรค และแนวทางการแก้ไข
• ศึกษาโอกาสส่งออกสินค้าศักยภาพของไทย เพื่อทดแทนตลาดอิสราเอล หากสงครามยืดเยื้อรุนแรง
—————————————————————–
สำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ ณ กรุงเทลอาวีฟ
กรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ
23 ตุลาคม 2566