นับจากการเกิดปฏิบัติการพิเศษทางทหารของรัสเซียในยูเครนในช่วงเดือนกุมภาพันธ์ 2565 การจัดหาชิ้นส่วนอะไหล่ยานยนต์ในรัสเซียก็ได้รับผลกระทบจากการที่รัสเซียถูกชาติตะวันตกและพันธมิตรคว่ำบาตร อย่างไรก็ดี ในปัจจุบัน หัวหน้าของ Russian Union of Auto Insurers (RSA) ได้ระบุว่า สถานการณ์การจัดหาชิ้นส่วนอะไหล่ยานยนต์ เช่น Audi Hyundai Kia Mitsubishi และ Nissan ในรัสเซียเริ่มมีเสถียรภาพมากขึ้น โดยในช่วงปีที่ผ่านมา (ถึงเดือนมิถุนายน 2566) ชิ้นส่วนอะไหล่ยานยนต์สำหรับรถยนต์หลายยี่ห้อมีราคาถูกลงแล้ว โดยราคาชิ้นส่วนอะไหล่ยานยนต์ของแบรนด์รถยนต์ที่เป็นที่ต้องการในตลาดรัสเซียมีราคาลดลงประมาณ 30-40% ทั้งนี้ ปัจจุบัน การขนส่งและนำเข้าชิ้นส่วนอะไหล่ยานยนต์ของรัสเซียไม่ได้นำมาจากประเทศที่ไม่เป็นมิตร (unfriendly country) แต่รัสเซียนำเข้าชิ้นส่วนอะไหล่ยานยนต์ที่ได้ถูกผลิตในประเทศที่เป็นมิตร เช่น จีน และสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ ภายใต้ใบอนุญาต และที่โรงงานในประเทศนั้นๆ โดยไม่มีการละเมิด ก่อนส่งเข้ามายังรัสเซีย ซึ่งมาตรการคว่ำบาตรที่มีต่อรัสเซียไม่ได้ส่งผลกระทบแต่อย่างใด ทั้งนี้ ในส่วนของแบรนด์รถยนต์อื่นๆ ที่ไม่ได้มีขนาดใหญ่ในตลาดรัสเซีย การนำเข้าชิ้นส่วนอะไหล่ยานยนต์หรือส่วนประกอบในปริมาณมากนั้นยังทำได้ยากและอาจค่อยไม่ได้ประโยชน์ ทั้งนี้ หัวหน้าของ Russian Union of Auto Insurers (RSA) ได้ระบุเพิ่มเติมว่า ปัจจุบัน ระดับราคาเฉลี่ยของชิ้นส่วนอะไหล่ยานยนต์ในรัสเซียเกือบจะคงที่ โดยสูงกว่าราคาในช่วงต้นปี 2565 ประมาณ 21-25% ซึ่งแม้ล่าสุดจะมีความผันผวนของการเปลี่ยนแปลงของอัตราแลกเปลี่ยนเงินสกุลรูเบิลแต่ก็ยังไม่ส่งผลกระทบต่อราคาแต่อย่างใด
อย่างไรก็ดี จากการศึกษาตลาดที่ดำเนินการโดยเครือข่ายบริการรถยนต์ Fit Service และหน่วยงานวิเคราะห์ Gruzdev Analyse พบว่า ในปี 2566 23% ของช่างบริการยานยนต์ในรัสเซียพบชิ้นส่วนปลอมและของเหลวทางเทคนิคปลอม โดยผลิตภัณฑ์ลอกเลียนแบบสินค้าในหมวดยานยนต์บางกลุ่มมีสูงถึงประมาณ 50% และบ่อยครั้งที่ช่างบริการยานยนต์ต้องเผชิญกับของปลอมในกลุ่มสินค้า เช่น น้ำมัน หัวเทียน ชิ้นส่วนเครื่องยนต์ ช่วงล่างยานยนต์ และพวงมาลัย ทั้งนี้ ผู้เชี่ยวชาญเห็นว่า แม้การติดตั้งของปลอมจะช่วยให้ประหยัดในขั้นตอนของการซื้อแต่หลังจากนั้นก็จะนำไปสู่การเสียและการซ่อมยานยนต์ที่มีราคาแพงในภายหลัง ทั้งนี้ ตั้งแต่ต้นปี 2566 จำนวนการใช้บริการเนื่องจากการเสียของยานยนต์ที่เกิดจากการติดตั้งชิ้นส่วนและน้ำมันปลอมเพิ่มขึ้นถึงประมาณ 7.5%
อนึ่ง ด้วยสถานการณ์ปัจจุบันในรัสเซีย ทำให้ชาวรัสเซียดูแลรถยนต์ของตนดีขึ้น โดยมีการใช้บริการซ่อมบำรุงรถยนต์บ่อยขึ้น จากข้อมูลวิเคราะห์ของ “Kontur.Focus” ระบุว่า ตั้งแต่เดือนมกราคม 2565 ถึงมิถุนายน 2566 จำนวนสถานีบริการยานยนต์ในรัสเซียเพิ่มขึ้น 7% จาก 101.3 พันแห่ง เป็น 108.4 พันแห่ง อย่างไรก็ตาม ผู้เชี่ยวชาญ เชื่อว่าไม่น่าเป็นไปได้ที่สถานีบริการยานยนต์ใหม่ๆ ทั้งหมดจะสามารถให้บริการยานยนต์ด้วยระดับคุณภาพที่สูงได้ ดังนั้น ในอนาคตสถานีบริการยานยนต์บางแห่งอาจต้องมีการปิดตัวลงก็เป็นได้
แม้ปัจจุบันสถานการณ์การจัดหาชิ้นส่วนอะไหล่ยานยนต์ในตลาดรัสเซียเริ่มมีเสถียรภาพมากขึ้น แต่ก็ยังพบว่ามีสินค้าปลอมหรือลอกเลียนในหมวดยานยนต์บางกลุ่มจำนวนมาก ซึ่งข้อเท็จจริงดังกล่าวประกอบกับการเพิ่มขึ้นของสถานีบริการยานยนต์ในรัสเซีย สะท้อนให้เห็นว่า ยังคงมีโอกาสสำหรับผู้ผลิตสินค้าชิ้นส่วนอะไหล่ยานยนต์ของแท้ในประเทศต่างๆ โดยเฉพาะประเทศที่เป็นมิตรกับรัสเซียในการที่จะส่งออกสินค้าดังกล่าวเข้ามาแข่งขันในตลาดรัสเซียได้
– The price of many popular auto parts fell by 30-40% over the year (https://iz.ru/1539440/2023-07-05/tcena-mnogikh-vostrebovannykh-avtozapchastei-za-god-upala-na-30-40)
– STO car: the number of car services in Russia increased by 7 thousand people; Why are their services more in demand? (https://iz.ru/1537511/roman-soldatov/sto-mashina-kolichestvo-avtoservisov-v-rossii-vyroslo-na-7-tys)
– Detailed analysis: 23% of car services encountered counterfeit goods; The most common fake oils, spark plugs and engine parts (https://iz.ru/1518534/roman-soldatov-kirill-sazonov/detalnyi-razbor-23-avtoservisov-stolknulis-s-kontrafaktom)
ที่มา : กรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ (สค.)