- ภาพรวมตลาดมังคุดในจีน
มังคุด ราชินีแห่งผลไม้ มีถิ่นกำเนิดในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดยมีรสชาติหวานหอมและมีเอกลักษณ์เฉพาะตัว นอกจากจะมีรสชาติอร่อยแล้ว มังคุดยังอุดมไปด้วยวิตามินและแร่ธาตุต่าง ๆ เช่น วิตามินซีและโพแทสเซียม ซึ่งมีประโยชน์มากมายต่อสุขภาพของมนุษย์ ด้วยกระแสโลกาภิวัตน์และการที่ผู้คนหันมาใส่ใจเรื่องการรับประทานอาหารเพื่อสุขภาพมากขึ้น มังคุดจึงกลายเป็นสินค้าที่ได้รับความนิยมมากขึ้นในตลาดโลก ประเทศไทย และอินโดนีเซีย เป็นแหล่งมังคุดที่สำคัญของประเทศจีน และเป็นแหล่งมังคุดนำเข้าคุณภาพดีและสดใหม่ ได้แก่ ไทย อินโดนเซีย เวียดนาม เมียนมาร์
- มังคุดนำเข้าในประเทศจีน
มังคุดนำเข้าในประเทศจีนแบ่งออกเป็น 3 ประเภท ได้แก่ มังคุดผิวลาย (沙竹) มังคุดดอก (花竹) และมังคุดผิวมัน (油竹) โดยสามารถบ่งบอกถึงอายุของต้นแม่ได้จากการแบ่งเกณฑ์ของผิวเปลือก เนื้อสัมผัส และรสชาติได้จากมังคุด
- มังคุดผิวลาย (沙竹)
มาจากต้นมังคุดที่มีอายุมากกว่า 50 ปี จะให้ผลผลิตเป็นมังคุดที่เปลือกดูแห้งแตก โดยเปลือกของผลมังคุดชนิดนี้จะค่อนข้างหยาบ และมีเนื้อผลที่เป็นสีขาวบริสุทธิ์ แม้ว่าผลของมังคุดผิวทรายอาจจะไม่ดูสวยงาม แต่เนื้อของมันกลับมีรสชาติที่ดีกว่าและอร่อยกว่า
- มังคุดดอก (花竹)
มังคุดที่มาจากต้นอายุ 15 ถึง 50 ปี ซึ่งผลจะดูหมองคล้ำ ไม่สดใส มองดูเหมือนว่าคุณภาพไม่ดี แต่จริงๆ แล้วเป็นลักษณะธรรมชาติของมังคุด เปลือกของผลมังคุดดอกมีสีแดงเข้มหรือม่วงแดง
- มังคุดผิวมัน (油竹)
ผลมังคุดชนิดนี้มีเปลือกสีดำเงา ในระหว่างการเจริญเติบโต เปลือกของมันจะมีน้ำมันที่ช่วยป้องกันการระเหยของน้ำในเนื้อผล แต่เนื้อผลมังคุดผิวมันนี้มักจะเกิดปัญหาเนื้อสีเหลืองได้ง่าย อายุของต้นแม่จะอยู่ที่ประมาณ 7 ถึง 15 ปี
เกรดของมังคุด โดยทั่วไปจะใช้การจัดเกรดตามขนาด เช่น 2A 3A 4A 5A และ 6A (โดยเกรดสูงขึ้นหมายถึงขนาดและราคาที่สูงขึ้น)
ที่มา : https://pics4.baidu.com
3. ปริมาณนำเข้า-ส่งออกของจีน
7 เดือนแรกของปี 2024 ประเทศจีนมีปริมาณการนำเข้ามังคุดรวม 216,611 ตัน มูลค่านำเข้าอยู่ที่ 513.56 ล้านเหรียญสหรัฐ ขยายตัวจากปีที่ผ่านมาร้อยละ 8.63 โดยมีการนำเข้าหลักมาจากประเทศไทย อินโดนีเซีย เวียดนาม เมียนมาร์ และเปรู
จากข้อมูล ประเทศไทยยังคงเป็นแหล่งนำเข้ามังคุดที่ใหญ่ที่สุดของจีน ถึงกระนั้นสัดส่วนการนำเข้ามังคุดจากประเทศไทยมีการปรับตัวลดลงอย่างต่อเนื่องนับตั้งแต่ปี 2565 โดยมีแนวโน้มนำเข้ามังคุดจากอินโดนีเซีย รวมถึงประเทศในอาเซียนมากขึ้น
โดยใน 7 เดือนแรกมีปริมาณนำเข้าจากประเทศไทยอยู่ที่ 153,235 ตัน มูลค่าการนำเข้าอยู่ที่ 513.56 ล้านเหรียญสหรัฐ คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 73.85 จากการนำเข้าทั่วโลก หดตัวลงร้อยละ 6.53 YoY
สัดส่วนการนำเข้ามังคุดจากประเทศไทยมีการปรับตัวลดลงอย่างต่อเนื่องนับตั้งแต่ปี 2565 โดยมีแนวโน้มนำเข้ามังคุดจากอินโดนีเซีย เวียดนาม และเมียนมาร์มากขึ้น โดยการนำเข้าจากอินโดนีเซียในปี 2565 มีสัดส่วนร้อยละ 4.93 และในปี 2567 สัดส่วนการนำเข้าขยายตัวเป็น 24.92 ขยายตัวสูงถึงร้อยละ 108.10 มีแนวโน้มว่าจะมีการนำเข้ามังคุดจากอินโดนีเซียจะสูงขึ้นเรื่อยๆ ซึ่งอาจจะเข้ามากินสัดส่วนทางตลาดนำเข้ามังคุดจากไทยได้ ขณะเดียวกันตลาดนำเข้าจากเวียดนามก็มีการปรับตัวขึ้นหลังจากที่ซบเซาจากปี 2566 โดยในปี 2567 นี้ มูลค่าและสัดส่วนการนำเข้ามีการปรับตัวขึ้นเล็กน้อย
ที่มา：Global Trade Atlas
ปริมาณส่งออกของไทย
การนำเข้ามังคุดจากประเทศไทยในเดือนมกราคม-กรกฎาคม 2567 มีมูลค่ารวมอยู่ที่ 379.25 ล้านเหรียญสหรัฐ ขยายตัวลดลงร้อยละ 10.78 เมื่อเทียบกับ 7 เดือนแรกของปีก่อน โดยนำเข้าผ่านทางมณฑลยูนนานมากที่สุด โดยมีมูลค่านำเข้าอยู่ที่ 150.75 ล้านเหรียญสหรัฐ และมีสัดส่วนการนำเข้าอยู่ที่ 39.75 ส่วนด่านนำเข้ามังคุดหลักอื่นๆจากประเทศไทย อยู่ที่มณฑล กว่างตง หูเป่ย เหอเป่ย และกว่างซี โดยมีมูลค่านำเข้าอยู่ที่ 61.37, 30.52, 28.71 และ 20.02 ล้านเหรียญสหรัฐ และมีสัดส่วนการนำเข้าอยู่ที่ 16.24, 8.05, 7.58 และ 5.28 ตามลำดับ
ที่มา：Global Trade Atlas
4. ราคาขายปลีกของมังคุดไทยในซูเปอร์มาร์เก็ตจีนเมืองเซี่ยเหมิน
ที่มา : pupu, walmart, sungiven
5. สถานการณ์การผลิตมังคุดของประเทศคู่แข่ง
เวียดนาม
ข้อมูลจากกระทรวงเกษตรและการพัฒนาชนบทในหลายๆเมืองของเวียดนามแสดงให้เห็นว่า ผลผลิตในหลายพื้นที่ลดลงถึง 50-60% เนื่องจากอากาศร้อนและการขาดการให้น้ำเป็นสาเหตุหลักที่ส่งผลกระทบต่อคุณภาพและปริมาณของมังคุด การลดลงของปริมาณมังคุดและคุณภาพที่ไม่ดีทำให้มีราคาลดลงอยู่ที่ 25,000-40,000 ดอง/กิโลกรัม (7.15-11.4 บาท/กิโลกรัม) ซึ่งลดลงครึ่งหนึ่งเมื่อเปรียบเทียบกับช่วงเดือนเมษายนที่ผ่านมา และลดลงประมาณ 10% เมื่อเปรียบเทียบกับปีที่แล้ว
ปัจจุบันมังคุดเวียดนามในฤดูกาลหลักยังไม่สามารถแข่งขันกับมังคุดไทยได้ ราคาจึงลดลงอย่างรวดเร็ว ผู้ค้าส่งมังคุดกล่าวว่า สภาพอากาศที่ไม่เสถียรทำให้ผลไม้ลดลงและคุณภาพมังคุดไม่ดี ราคาจึงลดลง นอกจากนี้ ตลาดมีมังคุดจากไทยจำนวนมาก ซึ่งบังคับให้ผู้ค้าต้องลดราคาต่อไป มังคุดเวียดนามท้องถิ่นมีจำนวนน้อย เกษตรกรหรือผู้ค้าอาจส่งตรงถึงลูกค้าโดยไม่ผ่านตลาดขายส่ง
อินโดนีเซีย
ณ ปัจจุบันมังคุดอินโดนีเซียมีศักยภาพในการส่งออกมังคุดเป็นอันดับสองรองจากไทยในตลาดประเทศจีน และมีแนวโน้มว่าจะส่งออกเข้าสู่ประเทศจีนมากขึ้นเรื่อยๆ ทั้งนี้ประเทศอินโดนีเซียเองกำลังเตรียมพร้อมที่จะส่งออกมังคุดสู่ตลาดออสเตรเลีย จากข้อตกลงทางเศรษฐกิจระหว่างทั้งสองประเทศ (IA-CEPA) โดยอยู่ในขั้นตอนการขออนุมัติรัฐบาลออสเตรเลียสำหรับการฉายรังสีเพื่อตรวจสอบสินค้าส่งออกทางการเกษตรจากอินโดนีเซีย ในด้านมาตรการความปลอดภัยทางชีวภาพที่เข้มงวดของออสเตรเลียยังคงมีความท้าทายต่ออินโดนีเซียเป็นอย่างมาก
6. โอกาสและอุปสรรคของไทย
ความเห็นสำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ ณ เมืองเซี่ยเหมิน ：มังคุดไทยถือเป็นผลไม้ส่งออกศักยภาพอีกชนิดนึงของประเทศไทย เพราะผลใหญ่ เปลือกบางและมีรสชาติทีดีกว่ามังคุดของประเทศคู่แข่งอื่นๆ ซึ่ง ณ ปัจจุบันไทยเองยังครองส่วนแบ่งทางการตลาดเป็นอันดับหนึ่งอย่างต่อเนื่องแสดงถึงความเชื่อมั่น และความต้องการบริโภคมังคุดไทยในประเทศจีน อย่างไรก็ตาม ในช่วง 7 เดือนแรก ปี 2567 มูลค่าการนำเข้ามีอัตราขยายตัว รวมถึงสัดส่วนการนำเข้าลดลงเมื่อเทียบกับช่วงเวลาเดียวกันของปีที่ผ่านมา ในขณะที่ ผู้เล่นหลักอันดับ2, 3 และ 4 ในตลาดอย่างประเทศอินโดนีเซีย เวียดนาม และเมียนมาร์ตามลำดับ ที่จีนมีการนำเข้าเติบโตขยายตัวเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ เนื่องจากอัตราการพบมังคุดเนื้อแก้วในมังคุดที่นำเข้าจากประเทศไทย ส่งผลให้ผู้นำเข้าต้องรับความเสี่ยง รวมถึงผลผลิตที่ออกสู่ตลาดน้อยลง เนื่องจากสภาพภูมิอากาศที่แปรปรวน เช่น อากาศร้อนจัดและภัยแล้ง ดังนั้นประเทศไทยยังควรต้องรักษาคุณภาพมังคุดเพื่อให้ผู้บริโภคมั่นใจ และควรกระจายความเสี่ยงด้วยการส่งออกไปยังประเทศอื่นๆ เพื่อขยายการเข้าถึงตลาดและเพิ่มความสามารถของผลิตภัณฑ์ทางการเกษตรของไทย และเพื่อลดความเสี่ยงจากการพึ่งพาตลาดจีนมากจนเกินไป
https://www.ymt.com/hangqing/juhe-8278
https://new.qq.com/rain/a/20240125A032A700
https://baijiahao.baidu.com/s?id=1800804843398340953&wfr=spider&for=pc
https://www.forestry.gov.cn/c/www/ggzyxx/32270.jhtml
https://www.sohu.com/a/797403399_121900421
https://www.xiaohongshu.com/explore/62e3f643000000001202af60
https://price.21food.cn/product/514.html#:~:text=%E6%9C%80%E6%96%B0%E5%B1%B1%E7%AB%B9%E5%B8%82%E5%9C%BA%E8%A1%8C%E6%83%85.
https://www.freshplaza.com/asia/article/9620393/indonesia-aims-to-expand-mangosteen-export-to-australia/
Global Trade Atlas
เรียบเรียงโดยสำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ ณ เมืองเซี่ยเหมิน
6 กันยายน 2567
อ่านข่าวฉบับเต็ม : สถานการณ์นำเข้ามังคุดประเทศจีน 7 เดือนแรกของปี 2567
