รัฐสุลต่านโอมานจะเป็นประเทศแรกในกลุ่มคณะมนตรีความร่วมมือรัฐอ่าวอาหรับ (Gulf Cooperation Council – GCC) ที่จะเริ่มจัดเก็บภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา (Personal Income Tax : PIT) โดยสภาล่าง (Shura Council) หรือ สภาผู้แทนราษฎรของโอมานได้เสนอร่างกฎหมายเก็บภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาต่อวุฒิสภา (State Council) หรือ Majlis Addawla เพื่อพิจารณา ซึ่งร่างกฎหมายดังกล่าวได้ถูกร่างขึ้นตั้งแต่ปี 2563 และผ่านขั้นตอนของคณะกรรมการกฤษฎีการตรวจสอบและร่วมกันวินิจฉัยมาแล้ว โดยมีแนวโน้มว่าจะมีการบังคับใช้ในปี 2568 นักวิเคราะห์คาดว่าประเทศอื่น ๆ ที่เป็นสมาชิก GCC จะนำระบบการจัดเก็บภาษีเงินได้บุคคลธรรมดามาใช้เช่นกัน แต่อาจจะไม่ใช่ในอนาคตอันใกล้นี้ ดังนั้นโอมานจึงเป็นประเทศแม่บทนำร่องการจัดเก็บภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาของกลุ่มประเทศ GCC
จากรายงานข่าวของ Khaleej Times หนังสือพิมพ์ท้องถิ่นในสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์หรือยูเออีระบุว่า เมื่อปีที่ผ่านมา นาย Haji Al Khouri รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงการคลังยูเออี ได้เคยให้สัมภาษณ์ว่ารัฐบาลยังไม่มีนโยบายที่จะนําระบบการเก็บภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาเข้ามาใช้ แม้ว่าสถาบันการเงินโลกได้เสนอแนวทางในการจัดเก็บภาษีรูปแบบใหม่ให้ยูเออีและประเทศในกลุ่มสมาชิก GCC เพื่อขยายรายได้แทนที่จากการส่งออกน้ำมัน
จากรายงานของธนาคาร Emirates NBD ของดูไบระบุว่ารัฐบาลโอมานจะเก็บภาษีอัตราก้าวหน้าโดยชาวต่างชาติที่มีรายได้มากกว่า 100,000 เหรียญสหรัฐฯ จะเสียภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาในอัตราร้อยละ 5 ถึงร้อยละ 9 ในขณะที่ชาวโอมานพื้นเมืองที่มีรายได้สุทธิเกิน 1 ล้านเหรียญสหรัฐฯ จะถูกเรียกเก็บภาษีในอัตราร้อยละ 5 จึงอาจกล่าวได้ว่าชาวต่างชาติและชาวโอมานส่วนใหญ่จะไม่ได้รับผลกระทบจากระบบภาษีใหม่นี้
การจัดเก็บภาษีเงินได้ส่วนบุคคลจะเริ่มเก็บในปี 2568 ซึ่งจะทำให้โอมานเป็นประเทศแนวหน้าใน GCC ที่สามารถขยายฐานภาษี อีกทั้งโอมานได้มีการเรียกเก็บภาษีเงินได้นิติบุคคลมาก่อนแล้ว แม้จะมีความสามารถจำกัด โดยได้มีการเริ่มจัดเก็บมาตั้งแต่ปี 2552 ที่อัตราร้อยละ 12 และเพิ่มเป็นอัตราร้อยละ 15 ในปี 2560 ในขณะที่ยูเออีเริ่มจัดเก็บภาษีนิติบุคคลเมื่อเดือนมิถุนายน 2566 ในอัตราที่ไม่สูงมากนัก เพื่อให้ประเทศยังคงเป็นแหล่งดึงดูดนักธุรกิจ
และนักลงทุนต่างชาติได้ โดยกระทรวงการคลังยูเออีกำหนดว่าจะเรียกเก็บภาษีนิติบุคคลในอัตราร้อยละ 9 ครอบคลุมธุรกิจองค์กรและกิจกรรมทางการค้าทั้งหมดในประเทศ แต่จะคิดภาษีในอัตรา 0% หากมีกำไรทางภาษีไม่เกิน 102,107 เหรียญสหรัฐฯ เพื่อสนับสนุนธุรกิจขนาดเล็กและสตาร์ทอัพ ทั้งนี้โอมานยังคงตามหลังยูเออีและซาอุดีอาระเบียในการเก็บภาษีมูลค่าเพิ่ม (VAT)
โอมานมีชาวต่างชาติ 2.2 ล้านคน คิดเป็นร้อยละ 42.3 ของประชากรทั้งหมดจำนวน 5.2 ล้านคน ชาวต่างชาติในโอมานส่วนใหญ่ ประมาณ 1.4 ล้านคน มีการศึกษาต่ำกว่าอนุปริญญา แม้ว่าระดับการศึกษาจะไม่ใช่ตัวชี้วัดรายได้ที่สมบูรณ์แบบ แต่มีแรงงานต่างชาติเพียง 214,503 คนเท่านั้นที่สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาตรีหรือสูงกว่า ดังนั้นจำนวนแรงงานต่างชาติที่อาจได้รับค่าจ้างมากกว่า 100,000 เหรียญสหรัฐฯ ที่อยู่ในเกณฑ์จ่ายภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาอาจมีจำนวนน้อยกว่านี้หรือน้อยกว่าร้อยละ 4.2 ของประชากรทั้งหมด และจำนวนพลเมืองโอมานพื้นเมืองที่มีรายได้ถึงเกณฑ์ 1 ล้านเหรียญสหรัฐฯ ต่อปีอาจน้อยมากเช่นกัน
นอกจากการปฏิรูปด้านเศรษฐกิจแล้ว กลุ่มประเทศ GCC ยังหันมาให้ความสําคัญกับการปฏิรูปสวัสดิการสังคมและระบบภาษีมากขึ้น เนื่องจากประเทศส่วนใหญ่เป็นรัฐสวัสดิการ โดยแต่ละปีรัฐบาลต้องใช้งบประมาณจํานวนมากเพื่ออุดหนุนบริการด้านการศึกษา สาธารณสุข และสาธารณูปโภคต่าง ๆ ขณะที่ภาครัฐแทบไม่มีรายได้ จากการเก็บภาษีเลย สถานการณ์ดังกล่าวทําให้ในช่วง 5 ปีที่ผ่านมาหลายประเทศเริ่มพิจารณาจะจัดเก็บภาษีมูลค่าเพิ่ม ภาษีนิติบุคคล ภาษีเงินได้ ควบคู่ไปกับการลดการอุดหนุนสวัสดิการต่าง ๆ เพื่อกระตุ้นให้เกิดการแข่งขัน และการใช้ทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งจะช่วยป้องกันวิกฤตทางการคลังที่อาจรุนแรงขึ้นในอนาคต
ความเห็นของ สคต.ดูไบ
องค์การกลุ่มประเทศผู้ส่งน้ำมันออกและพันธมิตร (OPEC+) ตกลงขยายเวลาลดกำลังการผลิตน้ำมันไปจนถึงสิ้นปี 2568 เพื่อพยายามที่จะพยุงตลาดท่ามกลางการเติบโตของอุปสงค์ที่ซบเซาและอัตราดอกเบี้ยที่สูง ในช่วงนี้ราคาน้ำมันดิบเบรนต์ซื้อขายใกล้ระดับ 80 ดอลลาร์ต่อบาร์เรล ซึ่งต่ำกว่าที่สมาชิก OPEC+ จำนวนมากต้องการ ทำให้เศรษฐกิจของกลุ่มประเทศ GCC รวมทั้งโอมานชะลอตัวลง จนส่งผลให้มูลค่าส่งออกของไทยไปโอมาน ช่วง มกราคม-พฤษภาคม 2567 หดตัวร้อยละ 12.8 หากโอมานสามารถปฏิรูปเศรษฐกิจสําเร็จ ก็จะทำให้เศรษฐกิจกลับมายืนหยัดและคึกคักได้อีกครั้ง ซึ่งการปฏิรูปเศรษฐกิจดังกล่าวถือเป็นโอกาสของผู้ส่งออกไทยในหลายสินค้า อาทิ เคมีภัณฑ์ เครื่องจักรและอุปกรณ์ ผลิตภัณฑ์ไม้ เหล็กและผลิตภัณฑ์ อย่างไรก็ตาม ผู้ประกอบการที่สนใจทําการค้ากับโอมาน ต้องติดตามสถานการณ์เศรษฐกิจ สังคม และการเมืองอย่างใกล้ชิด
อ่านข่าวฉบับเต็ม : โอมานเริ่มเก็บภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา
