วัฒนธรรมจีนให้ความสำคัญกับการมอบของขวัญในเทศกาลสำคัญ อาทิ เทศกาลตรุษจีนส่งมอบของขวัญ เทศกาลตวนอูส่งมอบบ่ะจ่าง เทศกาลวันไหว้พระจันทร์ส่งมอบขนมไหว้พระจันทร์ เป็นต้น การผสมผสานวัฒนธรรมจีนกับวัฒนธรรมตะวันตกที่ซึมซับเข้าสู่จีน อย่างเช่นเทศกาลคริสต์มาส และวาเลนไทน์ ที่ชาวจีนรู้จักและคุ้นเคย รวมถึงการเกิดขึ้นของเทศกาลช้อปปิ้งของแพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซยักษ์ใหญ่ต่างๆ อาทิ เทศกาล 618, 11.11 , 12.12 ซึ่งได้รับการตอบรับที่ดีจากผู้บริโภค ซึ่งปัจจัยการเพิ่มขึ้นของเทศกาล ประกอบกับวัฒนธรรมจีนที่ให้ความสำคัญของเทศกาลต่างๆ เป็นตัวกระตุ้นความถี่ในการซื้อของขวัญและส่งมอบของขวัญที่เพิ่มขึ้นของผู้บริโภคอย่างต่อเนื่อง
ตั้งแต่ปี 2561 – 2566 ขนาดอุตสาหกรรมของขวัญของจีนขยับเพิ่มขึ้นจาก 800,000 ล้านหยวน (4 ล้านล้านบาท) เป็น 1.2998 ล้านล้านหยวน (6.499 ล้านล้านบาท) มีแนวโน้มขยายตัวเพิ่มขึ้นทุกปี และคาดว่าในปี 2570 ขนาดตลาดของขวัญจะมีมูลค่า 1.6197 ล้านล้านหยวน (8.0985 ล้านล้านบาท) (อัตราแลกเปลี่ยน 1 หยวน เท่ากับ 5 บาท) จึงมีการคาดการณ์ว่าการขยายตัวเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องของอุตสาหกรรมเศรษฐกิจของขวัญของจีน จะดึงดูดผู้เข้าร่วมลงแข่งขันในตลาดกันมากขึ้น ซึ่ง iimedia ซึ่งเป็นบริษัทวิจัยตลาดของจีน วิเคราะห์ว่าขนาดตลาดค้าปลีกของขวัญทางออนไลน์ของจีนจะมีการขยายตัวเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยพิจารณาจากยอดการค้าของตลาดค้าปลีกออนไลน์มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นทุกปี ตั้งแต่ปี 2557 เป็นต้นมา โดยปี โดยในช่วง 3 ไตรมาสแรกของปี 2566 มีมูลค่าถึง 10.08 ล้านล้านหยวน (50.40 ล้านล้านบาท) ขยายตัวเพิ่มขึ้นร้อยละ 11.6 คิดเป็นร้อยละ 29.5 ของยอดค้าปลีกสินค้าอุปโภคบริโภคของจีน
ที่มา : data.iimedia.cn
จากการสำรวจพฤติกรรมการจับจ่ายใช้สอยในช่วงตรุษจีนในปีมังกรทอง 2567 ที่กำลังจะถึงนี้ พบว่าวัตถุประสงค์หลักในการซื้อของเพื่อส่งมอบเป็นของขวัญคิดเป็นร้อยละ 66.39 รองลงมาได้แก่ ซื้อให้คนในครอบครัวทานหรือทานเอง คิดเป็นร้อยละ 60.39 และร้อยละ 52.58 สำหรับบุคคลที่ผู้บริโภคจะส่งมอบของขวัญ คือ ญาติ คิดเป็นร้อยละ 86.34 เพื่อน คิดเป็นร้อยละ 71.64 เพื่อนร่วมงาน/นาย คิดเป็นร้อยละ 55.88 และลูกค้า คิดเป็นร้อยละ 25.42
สำหรับช่วงเวลาการซื้อที่ผู้บริโภควางแผนจะซื้อของขวัญวันตรุษจีนในปีนี้ พบว่ากลุ่มสำรวจที่วางแผนซื้อล่วงหน้า 1 สัปดาห์ คิดเป็นร้อยละ 45.75 ซื้อล่วงหน้า 2 สัปดาห์ คิดเป็นร้อยละ 38.77 ซื้อในช่วงเทศกาล คิดเป็นร้อยละ 7.67 ซื้อล่วงหน้า 1 เดือน คิดเป็นร้อยละ 7.25 และซื้อล่วงหน้านานกว่า 1 เดือน คิดเป็นร้อยละ 0.56 ทั้งนี้ มีข้อสังเกตว่าการที่ผู้บริโภคนิยมซื้อของขวัญตรุษจีนล่วงหน้า 1 – 2 สัปดาห์นั้น มีความเกี่ยวเนื่องกับช่วงเวลาที่มีกิจกรรมส่งเสริมการขายของแพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซยักษ์ใหญ่ต่างๆ ที่จะจัดในช่วงก่อนถึงเทศกาลตรุษจีน 1 – 3 สัปดาห์
สำหรับจำนวนชิ้นของการซื้อของขวัญ พบว่ากลุ่มสำรวจส่วนใหญ่คาดว่าจะซื้อของขวัญ จำนวน 5 – 10 ชิ้น คิดเป็นร้อยละ 54.95 รองลงมา จะซื้อของขวัญจำนวน 10 – 20 ชิ้น คิดเป็นร้อยละ 22.87 ซื้อของขวัญจำนวน 1 – 5 ชิ้น คิดเป็นร้อยละ 20.08 และซื้อของขวัญ 20 ชิ้นขึ้นไป คิดเป็นร้อยละ 2.10
สำหรับประเภทของสินค้าที่คาดว่าจะซื้อเป็นของขวัญ ผลสำรวจพบว่า มีแนวโน้มการเลือกสินค้าที่หลากหลาย โดยเลือกซื้อของขวัญสินค้าจำพวกถั่ว/นัท คิดเป็นร้อยละ 46.30 รองลงมาได้แก่ ใบชา คิดเป็นร้อยละ 36.40 เหล้าขาว คิดเป็นร้อยละ 34.45 ผลิตภัณฑ์นม คิดเป็นร้อยละ 34.31 ลูกอม คิดเป็นร้อยละ 32.91 ผลไม้ คิดเป็นร้อยละ 32.36 ขนมอบ คิดเป็นร้อยละ 31.94 อาหารว่างประเภทเนื้อสัตว์ คิดเป็นร้อยละ 29.85 ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร คิดเป็นร้อยละ 29.43 เครื่องสำอาง/ผลิตภัณฑ์ดูแลผิว คิดเป็นร้อยละ 24.27 อาหารทะเล คิดเป็นร้อยละ 19.53 สินค้าอื่นๆ คิดเป็นร้อยละ 18.20 และอาหารสำเร็จรูป/กึ่งสำเร็จรูป คิดเป็นร้อยละ 14.50 ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมานี้ ผู้บริโภคหันมาให้ความสำคัญกับเรื่องสุขภาพกันมากขึ้นจึงก่อให้เกิดความต้องการผลิตภัณฑ์ที่มีโภชนาการ และดีต่อสุขภาพ ซึ่งทำให้ตลาดการบริโภคเพื่อสุขภาพ เช่น ถั่ว นม ชา และผลิตภัณฑ์เสริมอาหารมีการเติบโตที่ดี
ส่วนปัจจัยในการพิจารณาเลือกซื้อของขวัญตรุษจีน จากการสุ่มสำรวจพบว่า ปัจจัยด้านคุณภาพ คิดเป็นร้อยละ 60.11 ตราสินค้า/แบรนด์ คิดเป็นร้อยละ 59.55 ความมีชื่อเสียง คิดเป็นร้อยละ 53.70 ความคุ้มค่า คุ้มราคา คิดเป็นร้อยละ 48.68 บรรจุภัณฑ์ คิดเป็นร้อยละ 40.45 ขนาด/ปริมาณ คิดเป็นร้อยละ 34.03
และบรรจุภัณฑ์ที่ผู้บริโภคนิยม จากการสุ่มสำรวจพบว่า ผู้บริโภคนิยมกล่องกระดาษ คิดเป็นร้อยละ 69.32 รองลงมาได้แก่ กล่องเหล็ก คิดเป็นร้อยละ 43.93 กล่องพลาสติกที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม คิดเป็นร้อยละ 37.10 และกล่องไม้ คิดเป็นร้อยละ 26.64 นอกจากนี้ แบบของบรรจุภัณฑ์ พบว่านิยมบรรจุภัณฑ์ที่พิถีพิถัน คิดเป็นร้อยละ 69.18 บรรจุภัณฑ์แบบเรียบง่าย คิดเป็นร้อยละ 42.54 บรรจุภัณฑ์แบบหรูหรา คิดเป็นร้อยละ 35.84 และบรรจุภัณฑ์แบบสั่งทำ คิดเป็นร้อยละ 18.55
แนวโน้มอุตสาหกรรมของขวัญตรุษจีน
- ผู้บริโภคมีความต้องการอาหารและเครื่องดื่มที่หลากหลายยิ่งขึ้น และเทรนด์สุขภาพกลายเป็นแนวโน้มหลัก สืบเนื่องจากความตระหนักด้านสุขภาพจึงความต้องการด้านโภชนาการและการดูแลสุขภาพเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ส่งผลต่อแนวโน้มการเลือกซื้อของขวัญประเภทอาหารเพื่อสุขภาพ หรือเครื่องดื่ม ซึ่งผู้บริโภคจะให้ความสำคัญต่อปัจจัยด้านสุขภาพว่าผลิตภัณฑ์เป็นธรรมชาติ ไม่ใส่สารเติมแต่ง ปราศจากน้ำตาล ทอดไร้น้ำมัน หรือไม่มีแคลอรี่ เป็นต้น และผู้บริโภคยังนิยมกล่องของขวัญวันตรุษจีนที่มีแนวคิดด้านสุขภาพและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมอีกด้วย
- การบริโภคยกระดับ ผู้บริโภคยิ่งให้ความสำคัญต่อคุณสมบัติของผลิตภัณฑ์ การบริโภคยกระดับกับแนวโน้มสุขภาพ ทำให้ผลิตภัณฑ์ที่มีฟังก์ชั่นจะกลายเป็นปัจจัยที่ผู้บริโภคให้ความสำคัญต่อการเลือกซื้อของขวัญตรุษจีน อนาคตผู้บริโภคเลือกซื้อของขวัญตรุษจีนจะนิยมผลิตภัณฑ์ที่มีคุณสมบัติ อาทิ มีวิตามิน สังกะสี ซีลีเนียม โปรไบโอติก หรือผลิตภัณฑ์ที่ทำให้สุขภาพดี
ความคิดเห็นของสำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ ณ เมืองชิงต่าว
ประเพณีการส่งมอบของขวัญในช่วงเทศกาลต่างๆในจีนมีมาตั้งแต่สมัยโบราณ และปัจจุบันความต้องการส่งมอบของขวัญในเทศกาลต่างๆก็เพิ่มขึ้นด้วย อันเนื่องจากการรับวัฒนธรรมจากตะวันตกเข้ามาทำให้โอกาสในการส่งมอบของขวัญในเทศกาลวันสำคัญต่างๆมีเพิ่มขึ้น สำหรับเทศกาลตรุษจีนเป็นเทศกาลหนึ่งที่สำคัญสำหรับชาวจีน ซึ่งสินค้าไทยในตลาดจีนโดยเฉพาะด้านอาหาร ก็มีแนวโน้มได้รับอานิสงค์จากการเทศกาลแห่งการจับจ่ายของชาวจีนที่จะถึงในเดือนกุมภาพันธ์นี้เช่นกัน ทั้งนี้ ในการส่งเสริมการขยายตลาดในอนาคตควรพิจารณาความสอดคล้องกับพฤติกรรมผู้บริโภค เช่น การจับกระแสเพื่อสุขภาพ บรรจุภัณฑ์รักษ์โลก ความต้องผลิตภัณฑ์ที่มีคุณสมบัติพิเศษ (Functional Product) รวมถึงการวางแผนการประชาสัมพันธ์สินค้าให้เป็นที่รู้จักผ่านสื่อโซเชียล หรือผู้มีอิทธิพลทางความคิด/ผู้มีชื่อเสียงในท้องถิ่น และหาความร่วมมือกับคู่ค้าท้องถิ่น เปิดตลาดออนไลน์ เข้าร่วมกิจกรรมส่งเสริมการขายของแพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซจีน นอกจากนี้ ช่วงเวลาในการจำหน่ายในการโปรโมทสินค้าก็เป็นอีกปัจจัยที่สำคัญที่ต้องมีการวางแผนให้เหมาะสม เช่น ผู้บริโภคชาวจีนนิยมซื้อของขวัญตรุษจีนล่วงหน้า 1- 2 สัปดาห์ เป็นต้น
ที่มา: https://k.sina.com.cn/article_1850460740_6e4bca440190114r8.html
******************************
สำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ ณ เมืองชิงต่าว
อ่านข่าวฉบับเต็ม : เจาะลึกพฤติกรรมการซื้อของขวัญต้อนรับตรุษจีนปีมังกรทองของชาวจีน
